شناسایی و درجه بندی عوامل مؤثر بر فرار مالیاتی در افغانستان (مطالعه موردی: ولایت هرات)

27 قوس 1402

چکیده

پژوهش حاضر تحت عنوان اولویت بندی عوامل مؤثر بر فرار مالیاتی است تا بتواند بیان نماید که کدام عامل بر فرار مالیاتی اثر گذارتر است. جامعه آماری این تحقیق به صورت عموم چهار گروه 35 نفر از افراد متخصص و اساتید پوهنتون، 35 نفر از مودیان مالیاتی و بازرگانان، 35 نفر از کارمندان اداره مالیات و 35 نفر از مدیران سازمان‌های خصوصی بوده‌اند که نظریات هر گروه به طور جداگانه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و نتایج آن به صورت عموم در این تحقیق بیان می‌گردد.

نتایج این تحقیق با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP بدست آمده است که بیانگر تأثیر گذاری عوامل اقتصادی-تکنیکی با ارزش وزنی 0.616، عوامل سیاسی – امنیتی – اداری با ارزش وزنی 0.231 و عوامل حقوقی – اجتماعی – فرهنگی با ارزش وزنی 0.153 است. بیشترین تأثیر مربوط به چهار عامل ذیل که عبارتند از بی ثباتی اقتصادی، افزایش بیکاری، تورم و تغیر در درآمد مودیان با ارزش وزنی 0.202 موجودیت شغل‌های کاذب و فعالیت‌های زیر زمینی با ارزش وزنی 0.106، عدم موجودیت سیستم الکترونیکی و ضعف در استفاده از وسایل الکترونیکی با ارزش وزنی 0.106، عدم مصرف درست بودجه جمع آوری شده و تخصیص درست بودجه 0.076 بوده است که هر سه عامل اولی از جمله عوامل اقتصادی-تکنیکی و عامل چهارمی مربوط به عوامل سیاسی-امنیتی-اداری می‌باشد.

لذا ضرورت است تا سیاست گذاران مالیاتی، کارگذاران مالیاتی و اداره کنندگان سازمان‌های مالیاتی به این عوامل توجه نموده و در قسمت رفع نقایص جهت کاهش معضل فرار مالیاتی از طریق الکترونیک سازی سیستم مالیاتی، آموزش استفاده از وسایل تکنالوژیکی و از بین بردن بازارها و مشاغل کاذب و هم چنان مصرف درست مالیات جمع آوری شده اقدامات موثرتری را روی دست گیرند.